ภาวะลิ่มเลือดอุดตันและเกล็ดเลือดต่ำหลังฉีดวัคซีนโควิด-19 (VITT)

ภาวะ VITT คืออะไร ❓

เป็นภาวะการเกิดหลอดเลือดอุดตันกับเกล็ดเลือดต่ำ ที่พบได้หลังจากการฉีดวัคซีนโควิด-19

VITT สามารถเกิดจากการฉีดวัคซีนชนิดไหนได้บ้าง ❓

มีการรายงานพบภาวะ VITT ได้หลังการฉีดวัคซีนอยู่ 2 ชนิดคือ AstraZeneca และ Johnson & Johnson

กลไกของการเกิดภาวะ VITT ❓

เกี่ยวกับองค์ประกอบของวัคซีนบางส่วนที่ทำให้ร่างกายของผู้ที่ได้รับวัคซีน สร้างภูมิคุ้มกันขึ้นมาไปกระตุ้นเกล็ดเลือด ทำให้เกิดลิ่มเลือดอุดตันและเกล็ดเลือดต่ำ

ภาวะ VITT เจอได้มากน้อยเพียงใด ❓

ประชากรทั่วไปจะพบได้ประมาณ 1 ต่อแสนประชากร

ส่วนผู้สูงอายุจะพบได้น้อยมาก

แต่ถ้าอายุ <55 ปีพบได้ 1 ต่อ 50,000 ของประชากร

และส่วนใหญ่พบในผู้หญิง

อาการของผู้ที่เกิดภาวะ VITT พบอาการอะไรได้บ้าง ❓

อาการมักจะเกิดขึ้นประมาณสัปดาห์ที่ 1-4 หลังจากฉีดวัคซีนเข็มแรกอาการขึ้นอยู่กับว่าลิ่มเลือดอุดตันที่อวัยวะใด

• ลิ่มเลือดอุดตันในสมอง จะมีอาการ มึน/ปวดศีรษะ รุนแรงมากขึ้นเรื่อยๆ คลื่นไส้อาเจียน ตามัว แขนขาอ่อนแรง และชักได้ รองลงมา
• ลิ่มเลือดอุดตันในช่องท้อง มีอาการปวดท้องรุนแรง คลื่นไส้ อาเจียน และอาจมีถ่ายเป็นเลือดได้

เราสามารถวินิจฉัยภาวะ VITT ได้อย่างไรบ้าง ❓

1. มีภาวะลิ่มเลือดอุดตัน ถ้ามีอาการสงสัย ก็อาจจะต้องส่งเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT Scan) ตามอวัยวะนั้นๆ ที่มีอาการ
2. ปริมาณเกล็ดเลือดต่ำลง
3. การตรวจหาภูมิคุ้มกันที่ร่างกายของผู้ป่วยจะสร้างขึ้นมาเพื่อต่อต้านเกล็ดเลือดของตัวเอง

การรักษาภาวะ VITT มีแนวทางอย่างไร ❓

การรักษาจะคล้ายกับกลุ่มผู้ป่วยที่มีอาการลิ่มเลือดอุดตัน ได้แก่ การให้ยาต้านการแข็งตัวของเลือด การรักษาที่อาจจะต้องเพิ่มเติมมาก็คือการให้ยา Intravenous Immunoglobulin (IVIG) เพื่อไปยับยั้งภูมิคุ้มกันที่มากเกินปกติ

ข้อมูลโดย

อ.พญ.ลลิตา นรเศรษฐ์ธาดา

หัวหน้าหน่วยโลหิตวิทยา ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

ผศ.ดร.นพ. ชาตรี ชัยอดิศักดิ์โสภา

อาจารย์หน่วยโลหิตวิทยา ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่